بهنوش بوذری، پروانه صانعی، سید مرتضی صفوی،
دوره ۱۶، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۹ )
چکیده
مقدمه: چاقی و پیامدهای آن سلامت عمومی افراد را تهدید می‌کند. نتایج تحقیقات بیان‌کننده نقش احتمالی محرومیت از خواب در افزایش شیوع چاقی می‌باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی رابطه الگوی خواب با بیماری چاقی بود.
روش‌ها: این مطالعه مقطعی بر روی ۳۹۵ دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای انجام شد. جهت تخمین الگوی خواب، از پرسش‌نامه خواب Pittsburgh (PSQI یا Pittsburgh Sleep Quality Index) و جهت محاسبه شاخص توده بدنی (Body mass index یا BMI) از تقسیم وزن به کیلوگرم بر مجذور قد بر حسب مترمربع که به روش کلینیکی اندازه‌گیری و ثبت شده بود، استفاده گردید. داده‌ها با استفاده از روش رگرسیون خطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: نزدیک به یک چهارم دانشجویان BMI بالاتر و مساوی ۲۵ کیلوگرم بر مترمربع داشتند. میانگین و انحراف معبار طول دوره خواب شرکت‌کنندگان، ۰۵/۱ ± ۳۹/۶ ساعت بود و ۸/۴۰ درصد آن‌ها کیفیت خواب ضعیف را گزارش کردند. پس از تعدیل سن، سطح تحصیلات و وضعیت اقتصادی- اجتماعی، ارتباط معکوس و معنی‌داری بین طول دوره خواب و BMI در آقایان مشاهده شد [(۹۱۶/۰- تا ۰۲۱/۰-= Confidence interval (CI) ۹۵ درصد، ۰۲۲/۰ = P، ۰۸۸/۰- = β)] و در بانوان این رابطه از معنی‌داری مرزی برخوردار بود (۶۸۱/۰- تا ۲۴۳/۰ = CI ۹۵ درصد، ۰۷۱/۰ = P، ۰۶۶/۰- = β). همچنین، ارتباط معکوس و معنی‌داری بین کیفیت خواب و BMI در آقایان وجود داشت (۰۰۷/۰- تا ۳۲۸/۱- = CI ۹۵ درصد، ۰۰۸/۰ = P، ۱۳۹/۰- = β).
نتیجه‌گیری: نتایج بیان‌کننده نقش احتمالی محرومیت خواب در افزایش شیوع چاقی می‌باشد و از گسترش طرح‌های توسعه سلامت جهت ترویج خواب سالم در میان دانشجویان حمایت می‌کند. با این حال، انجام تحقیقات بیشتر در جهت تأیید یافته‌های به دست آمده، ضروری به نظر می‌رسد.
