کبری طهماسبی سولگانی، رضا امانی، زهرا نظری، کامبیز احمدی، سرور نعمت‌پور،
دوره ۱۳، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۶ )
چکیده
مقدمه: تغذیه یکی از مهم‌ترین عوامل محیطی تأثیرگذار بر کارکرد شناختی محسوب می‌شود. روی از عناصر ریزمغذی است که کمبود آن در ابتدای زندگی عوارض جبران‌ناپذیر و در مراحل بعدی رشد، عوارض شناختی قابل برگشتی بر جای می‌گذارد. هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی سطح سرمی عنصر روی و ارتباط آن با کارکرد شناختی و تحصیلی دانش‌آموزان دختر هنرستانی بود.روش‌ها: در این پژوهش مقطعی، ۱۰۰ دانش‌آموز دختر هنرستانی انتخاب و سطح سرمی عنصر روی با استفاده از روش جذب اتمی اندازه‌گیری شد. کارکرد شناختی شامل بهره هوشی، حافظه و تمرکز با استفاده از آزمون‌های بهره هوشی Raven، آزمون حافظه Wechsler (Wechsler Memory Scale یا WMS) و آزمون‌های خط‌زنی (آزمون دقت Bonardel و خط‌زنی حروف) مورد بررسی قرار گرفت. وضعیت تحصیلی نیز با استفاده از معدل تحصیلی موجود در پرونده تحصیلی محاسبه گردید. از رگرسیون تعمیم یافته (Generalized linear model یا GLM) برای بررسی تأثیر سطح سرمی عنصر روی بر تغییرات میزان نمرات آزمون‌های بهره هوشی، حافظه، تمرکز و کارکرد تحصیلی استفاده شد.یافته‌ها: میانگین سطح سرمی عنصر روی، ۰۰/۳۱ ± ۵۱/۱۰۵ میکروگرم بر دسی‌لیتر بود. میانگین نمرات آزمون‌های بهره هوشی Raven، WMS، دقت Bonardel، خط‌زنی حروف و معدل تحصیلی به ترتیب ۸۰/۱۱ ± ۴۴/۹۱، ۲/۱۱ ± ۶/۸۴، ۶/۰ ± ۰/۴۶، ۲۰/۵ ± ۸۴/۴۴ و ۸۰/۱ ± ۵۱/۱۴ به دست آمد. بین سطح سرمی عنصر روی و آزمون‌های بهره هوشی Raven، WMS، خط‌زنی حروف و حذف عدد رابطه معنی‌داری وجود داشت (۰۵۰/۰ > P)، اما بین سطح سرمی روی و معدل تحصیلی ارتباطی مشاهده نشد.نتیجه‌گیری: بین کارکرد شناختی از جمله بهره هوشی، حافظه و تمرکز با سطح سرمی عنصر روی رابطه وجود دارد. لازم است نسبت به آموزش مصرف مواد غذایی حاوی این عنصر جهت پیشرفت تحصیلی توجه شود.
