هدایت عباس تبار، مسعود سلیمانی دودران، پروین حمیدی فرد، فرزاد جلیلیان، مهدی میرزایی علویجه، مصطفی نصیرزاده،
دوره ۸، شماره ۳ - ( ۵-۱۳۹۱ )
چکیده
مقدمه: سرطان پستان شایع‌ترین عامل مرگ مرتبط با سرطان در زنان دنیا است؛ به طوری که سالیانه بیش از ۱/۱ میلیون مورد جدید سرطان پستان در جمعیت زنان جهان رخ می‌دهد. با توجه به اهمیت موضوع، این مطالعه با هدف، تعیین نقش فاکتورهای غذایی از قبیل مصرف سبزیجات و میوه‌جات، لبنیات، غذاهای سرخ کردنی، ماهی، نمک به همراه غذا و عواملی هم چون وزن بدن، فعالیت فیزیکی، پرفشاری خون، دیابت، دخانیات، سطح تحصیلات و وضعیت تأهل در ایجاد سرطان پستان انجام گرفت. روش‌ها: ابتدا ضریب همبستگی Pearson دو طرفه بین میانگین بروز سرطان پستان در سال‌های ۸۵-۱۳۸۰ و تناسب عوامل خطر شایع بیماری‌های غیر واگیر محاسبه شد. عوامل خطری که ضریب همبستگی آن‌ها از لحاظ آماری معنی‌دار بود، جدا گردیده و وارد مدل رگرسیون خطی چند گانه شدند تا ارتباط آن عامل، در طی این سال‌ها هم به صورت انفرادی و هم در صورت وجود عوامل مؤثر دیگر بررسی شوند. یافته‌ها: بر اساس آمارهای موجود، سرطان پستان شایع‌ترین سرطان در زنان ایران و در مجموع سومین سرطان شایع کشور می‌باشد. بر اساس ضریب همبستگی Pearson، بین بروز سرطان پستان در زنان با ابتلا به دیابت، مصرف ماهی در هفته، تحصیلات دانشگاهی و عدم مصرف میوه‌جات در هفته ارتباط مثبت معنی‌دار وجود داشت، ولی بین بروز سرطان پستان با عدم مصرف ماهی در هفته، بی‌سوادی و مصرف میوه‌جات در هفته ارتباط منفی معنی‌دار وجود داشت. Regression analysis نشان داد که تحصیلات دانشگاهی، درصد مصرف میوه‌جات در هفته و ابتلا به دیابت در زنان، دارای ارتباط معنی‌دار بودند. نتیجه‌گیری: از آن جایی که این مطالعه از نوع اکولوژیک می‌باشد، در تفسیر نتایج آن باید مواظب مغالطه اکولوژیک بود. این مطالعه فقط می‌تواند فرضیه‌هایی را درباره عوامل احتمالی سرطان پستان در ایران به وجود آورد که اثبات آن مستلزم انجام مطالعات دیگری از قبیل هم‌گروهی و موردی- شاهدی می‌باشد. واژه‌های کلیدی: سرطان پستان، عوامل خطر شایع، ارتباط، رگرسیون خطی، مطالعه اکولوژیک و مغالطه اکولوژیک.
