---

مقدمه: در محیط رقابتی امروز، سازمان‌ها بر روی مسایل و موضوعاتی تمرکز دارند که بر هزینه و بهره‌وری آنان تأثیر می‌گذارد و از آن جمله می‌توان به غیبت از کار به دلیل بیماری (مرخصی استعلاجی) اشاره نمود. از این‌رو، هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر تعداد روز مرخصی استعلاجی کارکنان فولادسازی بود.روش‌ها: این مطالعه طولی بر روی کارگران مرد شاغل در کارخانه فولاد مبارکه اصفهان طی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴ انجام گرفت. جهت تحلیل داده‌ها، از تحلیل مسیر چند سطحی با پاسخ پواسونی (Poisson) در نرم‌افزار Mplus استفاده گردید.یافته‌ها: ۷۰۲۰ نفر با میانگین سنی ۶۴/۷ ± ۸۹/۳۸ سال در تحقیق حاضر شرکت کردند. در سطح درون گروهی، متغیرهای سن، تحصیلات و بیماری‌ها (قلبی- عروقی، مفاصل و استخوان، هاضمه، غدد و سرطان) تأثیر مستقیم و متغیرهای سابقه و نمره خطر Framingham تأثیر غیر مستقیمی بر تعداد روز مرخصی استعلاجی داشت. همچنین، در سطح بین گروهی، احتمال نوبت‌کاری و احتمال سیگاری بودن تأثیر مستقیمی را بر تعداد روز مرخصی استعلاجی نشان داد.نتیجه‌گیری: کارگران نوبت‌کار بیشتر در معرض بیماری قرار دارند که در نهایت، منجر به افزایش تعداد روز مرخصی استعلاجی آن‌ها نسبت به کارگران روزکار می‌شود.

---

مقدمه: یکی از مسایل تأثیرگذار بر بهروری اقتصادی، غیبت از کار به دلیل بیماری (مرخصی استعلاجی) می‌باشد. با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر تعداد روز مرخصی استعلاجی ناشی از بیماری‌های کار و بیماری‌های داخلی پرداخت.
روش: این مطالعه از نوع مقطعی بود و بر روی کارکنان مرد شاغل در کارخانه فولاد مبارکه اصفهان طی سال‌های ۹۴-۱۳۹۰ انجام شد. بدین منظور، متغیرهای پاسخ تعداد روز مرخصی استعلاجی ناشی از بیماری‌های داخلی و کار و متغیرهای کمکی شامل نوبت کاری، وضعیت سیگار کشیدن، تحصیلات، سن، سابقه کار، شاخص توده بدنی (Body mass index یا BMI) و شاخص خطر Framingham (Framingham Risk Score یا FRS) بود. جهت تحلیل داده‌ها، از مدل پواسون دو متغیره با استفاده از روش چند سطحی استفاده گردید.  
یافته‌ها: تحقیق حاضر بر روی ۱۷۹۸۸ نفر از کارگران با میانگین سن ۷/۵۶ ± ۳۸/۱۳ سال و میانگین سابقه کاری ۵/۵۹ ± ۶/۷۹ سال انجام شد. متغیرهای نوبت کاری (۱/۴۷ = e^β)، مصرف سیگار (۱/۸۲ = e^β)، تحصیلات (۱/۱۱ = e^β)، سن (۱/۰۲ = e^β)، سابقه کاری (۱/۰۵ = e^β)، BMI (۱/۰۲ = e^β) و FRS (۱/۰۸ = e^β) تأثیر معنی‌داری بر متوسط مرخصی استعلاجی ناشی از بیماری‌های داخلی داشت، اما از متغیرهای مذکور تنها چهار متغیر مصرف سیگار (۰/۷۴ = e^β)، تحصیلات (۱/۱۹ = e^β)، سابقه کاری (۱/۰۱ = e^β) و FRS (۱/۰۲ = e^β) تأثیر معنی‌داری را بر متوسط مرخصی استعلاجی ناشی از بیماری‌های ناشی از کار نشان داد.
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، می‌توان با کنترل متغیرهای تأثیرگذار، به ارایه راهکارهای مناسب جهت کاهش تعداد روز مرخصی استعلاجی دست یافت.