۶ نتیجه برای مرگ و میر
زینب صدوقی، معصومه جواهری، بهروز سهرابیان، ایوب پورصفر، نازنین رضائی،
دوره ۱۲، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۵ )
چکیده
مقدمه: یکی از شاخص‌های مهم برای انجام برنامه‌ریزی‌های مربوط به سلامت جوامع، میزان و علل مرگ و میر در آن جوامع است. هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی علل و روند ۵ ساله مرگ و میر استان ایلام در محدوده سال ۸۶ تا ۹۰ بود.روش‌ها: پژوهش حاضر، یک مطالعه مقطعی- توصیفی- تحلیلی بود که بر روی داده‌های ثبت شده مرگ استان ایلام به تفکیک در مناطق شهری و روستایی از سال ۸۶ تا۹۰ انجام شد. داده‌های مورد نیاز مطالعه توسط یک فرم محقق ساخته از اطلاعات جمع‌آوری شده توسط واحدهای گسترش و آمار مرکز بهداشت استان (سیستم ثبت مرگ) و نیز از آمارهای مرگ اعلام شده توسط سازمان ثبت احوال استان جمع‌آوری شده و مهم‌ترین علل مرگ به تفکیک استخراج گردید.یافته‌ها: میزان مرگ در مناطق شهری و روستایی استان به ترتیب در سال ۸۶، ۳/۳ و ۲/۵ در هزار و در سال ۹۰ در حدود ۶/۴ و ۶/۳ در هزار گزارش شد. همچنین، میزان مرگ و میر در زنان طی این سال‌ها از ۱/۳ به ۶/۳ و در مردان از ۸/۴ به ۹/۴ رسید. بیشترین تعداد مرگ و میر در مناطق شهری و روستایی در گروه سنی ۷۰ سال به بالا و بیشترین علت مرگ در استان، بیماری‌های قلبی و عروقی بود.نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که به ترتیب داخل شهر و روستا در سال ۸۶، با ۹/۴۳ درصد و ۳۶ درصد و در سال ۹۰، با ۹/۵۲ درصد و ۱/۳۹ درصد ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی بود. در طی سال‌های مورد بررسی ۸۶ تا ۹۰، سیر مرگ به علت بیماری‌های قلبی- عروقی افزایش، سرطان‌ها کاهش، سوانح و حوادث دارای نوسان بوده و در مجموع تا حدودی کاهش، خودکشی تا حدودی کاهش، کهولت کاهش و سایر موارد نیز به طور تقریبی ثابت بود. از آن‌جا که ابتلا به این دسته از بیماری‌ها تا حدود زیادی وابسته به سبک زندگی است، به نظر می‌رسد که انجام برنامه‌ریزی لازم از طریق وضع قوانین و مقررات و نیز آموزش در خصوص عوامل خطرساز سلامت نظیر استعمال دخانیات، بی‌تحرکی، رژیم غذایی نامناسب، اضطراب و... در راستای بهبود سبک زندگی افراد، زمینه کاهش این دسته از بیماری‌ها را فراهم می‌سازد.
حمیدرضا شتابی، شیوا کاظمی، ندا ایزدی، مژگان روحانی، شیما سادات خرمی، فریبا کریمی، مهنوش ایزدی،
دوره ۱۴، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۷ )
چکیده
مقدمه: شاخص مرگ پری ناتال یک شاخص مهم بهداشتی و ارزیابی سلامت است که تأثیر مستقیم بر شاخص مرگ و میر شیرخواران دارد. هدف از انجام مطالعه حاضر، تعیین میزان و علل مرگ و میر پری ناتال در شهرستان کرمانشاه بود.روش‌ها: در مطالعه مقطعی حاضر موارد ثبت شده مرگ و میر پری ناتال شهر کرمانشاه طی سال‌های ۹۳-۱۳۹۰ استخراج شد. اطلاعات شامل مشخصات نوزاد، اطلاعات مربوط به مادر، شاخص‌های بارداری و زایمان و علت اصلی مرگ بر اساس International Classification of Diseases ۱۰th (ICD-۱۰) جمع‌آوری شد. اطلاعات با استفاده از میانگین و انحراف معیار برای متغیرهای کمی، تعداد و درصد برای متغیرهای کیفی و نرم‌افزار Stata تجزیه و تحلیل شد.یافته‌ها: از ۱۲۳۶ مرگ پری ناتال، ۱/۵۶ درصد پسر بودند. بیشترین مرگ و میر در گروه وزنی، کم و بسیار کم و شایع‌ترین بیماری زمینه‌ای مادر، پرفشاری خون بود. بیشترین میزان مرگ پری ناتال مربوط به سال ۹۱ (۳/۱۲ مرگ در هر هزار تولد) و کمترین میزان مربوط به سال ۹۳ (۷/۵ مرگ در هر هزار تولد) بود. شایع‌ترین علت مرگ پری ناتال با ۶/۸۷ درصد مربوط به گروه اختلالات مشخص با منشأ دوران پیرامون تولد بود.نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج، تأکید بر مراقبت‌های کافی در دوران حاملگی و پری ناتال، شناسایی و پیگیری دقیق‌تر مادران پرخطر و دارای بیماری‌های زمینه‌ای، پیشگیری از زایمان زودرس و تولد نوزادان دارای کم‌وزنی شدید می‌تواند در کاهش مرگ و میرهای پری ناتال مؤثر باشد.
محمد ساسانی‌پور، سعیده شهبازین،
دوره ۱۸، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۴۰۱ )
چکیده
مقدمه: با توجه به تأثیر مهم مرگ‌های سنین جوانی بر امید زندگی در بدو تولد و همچنین، تفاوت‌های چشمگیر چنین مرگ و میرهایی در سطح استانی، در پژوهش حاضر سعی شد تا پس از برآورد امید زندگی در سطح ملی و استانی، تأثیر مرگ و میر جوانان در تفاوت‌های موجود در امید زندگی استان‌های ایران در سال ۱۳۹۵ مورد بررسی قرار گیرد.
روش‌ها: داده‌های مرگ و میر در سطح ملی و استانی بر حسب سن و جنسیت از سازمان ثبت احوال کشور اخذ گردید. پس از تصحیح کم ثبتی داده‌ها، با استفاده از تکنیک جدول عمر استاندارد، امید زندگی در بدو تولد در سطح کشور و استان در سال ۱۳۹۵ با استفاده از نرم‌افزار MORTPAK برآورد شد. سپس نقش فوت‌های سنین ۱۵ تا ۳۴ سال در تفاوت‌های امید زندگی استان‌های کشور با کاربرد روش تجزیه آریاگا و در محیط Excel مورد محاسبه قرار گرفت.
یافته‌ها: استان سیستان و بلوچستان هم در سطح مردان و هم زنان، پایین‌ترین سطح امید زندگی در بدو تولد و استان‌های البرز و اصفهان بالاترین رقم امید زندگی را در کشور داشتند. مرگ و میر سنین جوانی بیشترین تأثیر را بر پایین بودن امید زندگی مردان و زنان استان سیستان و بلوچستان نشان داد و به ترتیب ۲ و ۵/۲ سال از تفاوت امید زندگی مردان و زنان این استان در مقایسه با کل کشور به موجب این عامل بوده است. از طرف دیگر، استان‌های اردبیل و سمنان در سطح مردان و استان‌های سمنان و قم در سطح زنان، بیشترین نقش مثبت را از مرگ و میر جوانان در مقایسه با کل کشور به خود اختصاص دادند.
نتیجه‌گیری: برنامه‌ریزی جهت کاهش مرگ و میر جوانان در استان‌های کمتر توسعه یافته و با سطح امید زندگی پایین‌تر، از طریق توزیع عادلانه‌تر امکانات بهداشتی و رفاهی، ضمن کاهش تفاوت‌های استانی امید زندگی، به بهبود امید زندگی در سطح ملی کمک می‌کند.
محمد ساسانی‌پور، مهیار محبی میمندی،
دوره ۲۰، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۴۰۳ )
چکیده
مقدمه: بیش از یک دهه است که با افزایش فوت‌های ناشی از انواع سرطان‌ها، این علت به دومین علت فوت ایرانیان تبدیل شده است. در پژوهش حاضر، تغییرات در سطح و الگوی مرگ ناشی از سرطان‌ها در کشور و تأثیرات آن بر شاخص امید زندگی در بدو تولد مورد بررسی قرار گرفت.
روش‌ها: در این مطالعه، داده‌های مرگ و میر کل و مرگ و میر ناشی از سرطان‌ها برای کل کشور بر حسب سن و جنسیت در سال‌های ۱۳۷۹ و ۱۳۹۸ از مطالعه جهانی بار بیماری‌ها (Global Burden of Disease یا GBD) در سال ۲۰۱۹ گرفته شد. پس از محاسبه میزان فوت بر حسب سن و جنسیت، با استفاده از تکنیک جدول عمر، امید زندگی در بدو تولد برای همه سنین در سال‌های ۱۳۷۹ و ۱۳۹۸ محاسبه گردید. سپس با استفاده از تکنیک تجزیه Arriaga، سهم سرطان‌ها در تغییرات امید زندگی در بدو تولد به دست آمد.
یافته‌ها: سهم سرطان‌ها از میزان مرگ مردان و زنان کشور در سال ۱۳۹۸ در مقایسه با سال ۱۳۷۹ در همه گروه‌های سنی و در هر دو جنس افزایش یافته است. سهم مرگ‌های ناشی از سرطان‌ها در تغییرات امید زندگی کشور حدود ۱/۰- گزارش گردید. از بین انواع سرطان‌ها، هم در بین مردان و هم در میان زنان، سرطان معده (۰۴/۰ سال) بیشترین تأثیر مثبت را بر امید زندگی داشت. در هر دو جنس، سرطان ریه یکی از عوامل کاهنده امید زندگی در کشور به ویژه در سنین میانسالی و سالمندی بود.
نتیجه‌گیری: با توجه به تغییرات ساختار سنی جمعیت در ایران، انتظار می‌رود که روند افزایش فوت‌های ناشی از سرطان تداوم داشته باشد. بنابراین، سرطان به عنوان بخشی از بیماری‌های غیر واگیر، یک مشکل خاص سلامتی در ایران مطرح شده است و در دهه‌های آینده مشهودتر خواهد شد که باید به صورت همه جانبه مورد توجه قرار گیرد.
شیلا حسن‌زاده، امیر محمدی، مجید بابائی،
دوره ۲۰، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۴۰۳ )
چکیده
مقدمه: امروزه حوادث ترافیکی منجر به مرگ، یکی از چالش‌های مهم کشورهای در حال توسعه شناخته شده است و تبعات سنگین اقتصادی و اجتماعی به دنبال دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر عوامل اقتصادی- اجتماعی و رفتاری بر مرگ و میر ناشی از تصادفات جاده‌ای رانندگان در استان آذربایجان غربی انجام شد.
روش‌ها: این مطالعه از نوع مقطعی- تحلیلی بود که از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۱ انجام گردید. جامعه تحقیق شامل ۴۲۸ راننده بستری ناشی از تصادف بود. به منظور ارزیابی روابط هم‌زمان بین متغیرها و با توجه به متغیر پاسخ دو حالتی، از مدل معادلات ساختاری تعمیم یافته (Generalized structural equation modeling یا GSEM) استفاده شد. داده‌ها در نرم‌افزارهای Stata و Mplus مورد تجزیه و تحلیل گرفت.
یافته‌ها: رابطه خطی معنی‌دار و مثبتی بین مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگی با جنسیت [(۷۷۰/۱ = Odds ratio (OR)، ۰۳۰/۰ = P]، تحصیلات (۰۵۳/۲ = OR، ۰۰۲/۰ = P)، مصرف الکل (۱۹۳/۲ = OR، ۰۰۱/۰ = P)، مصرف مواد مخدر (۱۷۰/۳ = OR، ۰۰۱/۰ > P)، تلفن همراه (۶۹۵/۶ = OR، ۰۰۱/۰ > P)، کمربند ایمنی (۶۶۴/۳ = OR، ۰۰۱/۰ > P)، کیسه هوا (۳۱۴/۴ = OR، ۰۳۸/۰ = P)، شغل (۸۰۹/۵ = OR، ۰۱۲/۰ = P)، درامد (۲۱۲/۸ = OR، ۰۱۳/۰ = P) و ارزش خودرو (۶۳۴/۹ = OR، ۰۰۱/۰ = P) وجود داشت. وضعیت تأهل نیز (۴۳/۰ = OR، ۰۱۴/۰ = P) رابطه خطی معنی‌دار، اما منفی نشان داد. همچنین، بین مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگی و سن ارتباط معنی‌داری مشاهده نشد.
نتیجه‌گیری: بین عوامل اقتصادی- اجتماعی و رفتاری رانندگان با مرگ و میر ناشی از تصادفات، ارتباط معنی‌داری وجود دارد و ارزش پایین خودرو، درامد کم راننده و صحبت کردن با تلفن همراه هنگام رانندگی به ترتیب بیشترین تأثیر را نشان دادند. پیشنهاد می‌گردد سیاست‌گذاران حوزه سلامت و اقتصاد با شناخت این عوامل خطر، جهت کاهش تصادفات و مرگ و میر ناشی از آن، به انجام مداخلات مناسب اقدام نمایند.
فریده خسروی، مریم سالاری، جمشید جمالی،
دوره ۲۱، شماره ۲ - ( ۴-۱۴۰۴ )
چکیده
مقدمه: پیک هفتم بیماری کرونا نشان دهنده جدیدترین موج همه‌گیری کووید ۱۹ در ایران می‌باشد که به طور عمده توسط زیرشاخه‌های امیکرون مشخص می‌شود. با توجه به تأثیر متقابل عوامل مرتبط در مرگ و میر ناشی از کووید ۱۹، استفاده از یک تکنیک آماری پیشرفته مانند رگرسیون لجستیک مؤلفه اصلی، امکان طبقه‌بندی و ارزیابی این متغیرها را فراهم می‌کند و در عین حال، دقت پیش‌بینی را بهبود می‌بخشد و مسایلی مانند چند خطی بودن که اغلب در رگرسیون سنتی وجود دارد را کاهش می‌دهد.
روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، داده‌های ۸۹۹۴ بیمار از سامانه پایش داده‌های مراقبت‌های درمانی بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد در بازه زمانی تیر تا شهریور سال ۱۴۰۱ استخراج گردید. جهت شناسایی مهم‌ترین عوامل مرتبط بر مرگ بیماران، از رگرسیون لجستیک مؤلفه اصلی استفاده شد. داده‌ها در نرم‌افزار SPSS و سطح معنی‌داری ۰۵/۰ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: میانگین سنی شرکت‌کنندگان، ۳۰/۲۸ ± ۸۷/۵۰ سال بود. ارتباط معنی‌داری بین چندین متغیر از جمله مصرف مواد مخدر، تست کووید ۱۹، وجود تب بالا، دیسترس تنفسی، کاهش سطح هوشیاری، علایم گوارشی، اینتوباسیون، میزان PO۲، بیماری مزمن خون، سابقه پرفشاری خون، سرطان و دیابت با مرگ بیماران به دست آمد (۰۵/۰ > P). در مدل رگرسیونی، مؤلفه‌های فاکتورهای تنفسی و زمینه‌ای به ترتیب ۶۲ و ۱۵ درصد با فواصل اطمینان ۸۶/۱-۴۱/۱ و ۳۰/۱-۰۱/۱ و مؤلفه‌های اینتوباسیون و درجه حرارت، شانس مرگ و میر را ۴۷/۲ برابر با فاصله اطمینان ۸۹/۲-۱۰/۲ افزایش داد (۰۵/۰ > P).
نتیجه‌گیری: شناسایی عوامل خطر برای ارایه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی ضروری است تا زیرجمعیت‌های بیماران آسیب‌پذیر را شناسایی نمایند، کیفیت مراقبت را افزایش دهند، مداخلات درمانی را اولویت‌بندی کنند و منابع را به طور مؤثر تخصیص دهند.
