زهرا رضائی قهرودی، هلیا صفرخانلو، عسل خلیل‌زاده، یداله محرابی، علی رحیمی،
دوره ۱۷، شماره ۱ - ( ۱-۱۴۰۰ )
چکیده
مقدمه: بررسی تأثیر برخی عوامل محیطی از جمله تربیت بر رشد افراد در دوران طفولیت و نوجوانی، نیازمند انجام مطالعه طولی بلندمدت است؛ به طوری که نمی‌توان بلافاصله پس از انجام یک مداخله آموزشی یا روان‌شناسی، تأثیر آن را در انسان جستجو کرد. در پژوهش حاضر، پروتکل طراحی شده جهت بررسی طولی رشد و تحول کودکان و نوجوانان ایرانی تشریح شد.
روش‌ها: پس از انجام مطالعه تطبیقی و مرور تجربیات مشابه جهانی در طراحی چنین آمارگیری‌هایی، آمارگیری طولی رشد و تحول کودکان و نوجوانان ایرانی برای ۵ موج با فاصله زمانی دو ساله طراحی گردید. سن کودکان مورد بررسی در شروع تحقیق، صفر تا ۱۱ سال در نظر گرفته شد و پرسش‌نامه‌های متعددی برای خانوار، والدین، کودکان، نوجوانان و جوانان، معلمان و مدیران مدارسی که کودک در آن‌ها تحصیل می‌کند و همچنین، مراقبان در منزل و مهدکودک تدوین گردید. در این آمارگیری، روش نمونه‌گیری احتمالی سه مرحله‌ای با طبقه‌بندی در سطح کل کشور و استان‌ها با دو رویکرد متفاوت پیشنهاد شد.
یافته‌ها: نقشه راه مطالعه طولی رشد و تحول کودکان و نوجوانان ایرانی طراحی و ارایه شد. بدین ترتیب، ۱۳ پرسش‌نامه تهیه و همچنین، شیوه نمونه‌گیری و نحوه اجرای آمارگیری در موج‌های مختلف تعیین گردید.
نتیجه‌گیری: در پژوهش حاضر، برای اولین بار به طراحی مطالعات طولی رشد و تحول کودکان و نوجوانان ایرانی پرداخته شد که با هدف بررسی عمیق و همه جانبه فرایند رشد کودکان و نوجوانان و چگونگی تأثیر عوامل فردی، خانوادگی و آموزشی بر رشد و تکامل آن‌ها صورت گرفت.
