دوره 20، شماره 2 - ( 4-1403 )
جلد 20 شماره 2 صفحات 204-203 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Research code: 99
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Charkazi A. Küremes and its Role in the Transmission of Brucellosis among Turkmen People, Iran. HSR 2024; 20 (2) :203-204
URL: http://hsr.mui.ac.ir/article-1-1759-fa.html
URL: http://hsr.mui.ac.ir/article-1-1759-fa.html
چرکزی عبدالرحمان. کرمز (Küremes) و نقش آن در انتقال بیماری تب مالت در بین ترکمنها. تحقیقات نظام سلامت. 1403; 20 (2) :203-204
دانشیار، مرکز تحقیقات بهداشت محیط و گروه بهداشت عمومی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران
چکیده: (362 مشاهده)
سابقه و هدف:
بیماری تب مالت بیماری مشترک بین انسان و دام است و یکی از مشکلات سلامت در کشورهای در حال توسعه است و علاوه بر عوارض ناشی از این بیماری در انسانها، با اتلاف دام و کاهش تولید محصولات دامی اثر مخربی بر اقتصاد این جوامع دارد(1, 2) (3). ایران جزو کشورهای با شیوع بالای تب مالت در دنیا به حساب می آید(2, 3). استان گلستان از استانهای با شیوع نسبتا بالای تب مالت در ایران است و میزان بروز آن در سال 20145 برابر با 59/27 در یکصد هزار نفر جمعیت بوده است(4). یکی از راه های عمده انتقال این بیماری مصرف شیر و فراورده های لبنی خام و نجوشیده است(5). فرهنگ و عادات غذایی می تواند در انتقال این بیماری نقش داشته باشد(6). ترکمن ها جمعیت قابل ملاحظه ای از استان گلستان را تشکیل می دهند .دامداری به شکل سنتی یکی از راه های عمده امرار معاش ترکمن ها است. یکی از عادات غذایی ترکمنها بخصوص در بین گله داران و چوپانان گوسفند و بز، مصرف نوعی نوشیدنی تحت عنوان کُرِمِز (KÜREMES) است. این نوشیدنی بدین صورت تهیه می شود: چوپانان پس از دوشیدن شیر بز یا گوسفند، آن را به شکل خام به همراه ماست در ظروف پلاستیکی مثل دبه قرار می دهند و درب آن را محکم می بندند. سپس آن را به خورجین الاغ گله چفت می کنند تا ضمن حرکت الاغ به همراه گله در طی چرای دام، در یک بازه زمانی 24 الی 48 ساعته خوب بهم خورده و بر اثر فرایند تخمیر نوشیدنی کُرِمِز که مزه ای همانند دوغ کفیر دارد، بوجود آید.
این نوشیدنی از محبوبیت خاصی در بین ترکمنها بخصوص چوپانان گوسفند و بز برخوردار بوده و به شکل ضرب المثل نیز در فرهنگ شفایی ترکمنها راه پیدا کرده است. مشکل سلامتی مرتبط با این نوشیدنی پرطرفدار این است که ماده اولیه آن شیر نجوشیده و خام است که پتانسیل انتقال تب مالت را دارا است، بطوری که هر ساله این نوشیدنی باعث انتقال در تعداد قابل ملاحظه ای از مبتلایان است.
بحث و نتیجه گیری
کُرِمِز یک نوشیدنی محبوب در بین گله داران و چوپانان گوسفند و بز در ترکمن صحرا است و به دلیل تولید آن با استفاده از شیرخام قابلیت انتقال بالای بیماری تب مالت به مصرف کنندگان آن را دارد. پیشنهاد می شود تا کارکنان مراکز بهداشتی درمانی درباره قابلیت انتقال بیماری تب مالت توسط کرمز آموزش های لازم را به افراد مصرف کننده علی الخصوص چوپانان ارائه دهند. همچنین پیشنهاد می شود گزینه "سابقه مصرف کُرِمِز " در فرم بیماریابی تب مالت در مناطق ترکمن نشین استان گلستان اضافه گردد تا از تحلیل نتایج آن اقدامات عملی و مداخلات بهتری در جهت پیشگیری و کنترل این بیماری بعمل آید.
واژگان کلیدی: تب مالت، عادات غذایی، دامدار، کُرِمِز ، ترکمن صحرا،
بیماری تب مالت بیماری مشترک بین انسان و دام است و یکی از مشکلات سلامت در کشورهای در حال توسعه است و علاوه بر عوارض ناشی از این بیماری در انسانها، با اتلاف دام و کاهش تولید محصولات دامی اثر مخربی بر اقتصاد این جوامع دارد(1, 2) (3). ایران جزو کشورهای با شیوع بالای تب مالت در دنیا به حساب می آید(2, 3). استان گلستان از استانهای با شیوع نسبتا بالای تب مالت در ایران است و میزان بروز آن در سال 20145 برابر با 59/27 در یکصد هزار نفر جمعیت بوده است(4). یکی از راه های عمده انتقال این بیماری مصرف شیر و فراورده های لبنی خام و نجوشیده است(5). فرهنگ و عادات غذایی می تواند در انتقال این بیماری نقش داشته باشد(6). ترکمن ها جمعیت قابل ملاحظه ای از استان گلستان را تشکیل می دهند .دامداری به شکل سنتی یکی از راه های عمده امرار معاش ترکمن ها است. یکی از عادات غذایی ترکمنها بخصوص در بین گله داران و چوپانان گوسفند و بز، مصرف نوعی نوشیدنی تحت عنوان کُرِمِز (KÜREMES) است. این نوشیدنی بدین صورت تهیه می شود: چوپانان پس از دوشیدن شیر بز یا گوسفند، آن را به شکل خام به همراه ماست در ظروف پلاستیکی مثل دبه قرار می دهند و درب آن را محکم می بندند. سپس آن را به خورجین الاغ گله چفت می کنند تا ضمن حرکت الاغ به همراه گله در طی چرای دام، در یک بازه زمانی 24 الی 48 ساعته خوب بهم خورده و بر اثر فرایند تخمیر نوشیدنی کُرِمِز که مزه ای همانند دوغ کفیر دارد، بوجود آید.
این نوشیدنی از محبوبیت خاصی در بین ترکمنها بخصوص چوپانان گوسفند و بز برخوردار بوده و به شکل ضرب المثل نیز در فرهنگ شفایی ترکمنها راه پیدا کرده است. مشکل سلامتی مرتبط با این نوشیدنی پرطرفدار این است که ماده اولیه آن شیر نجوشیده و خام است که پتانسیل انتقال تب مالت را دارا است، بطوری که هر ساله این نوشیدنی باعث انتقال در تعداد قابل ملاحظه ای از مبتلایان است.
بحث و نتیجه گیری
کُرِمِز یک نوشیدنی محبوب در بین گله داران و چوپانان گوسفند و بز در ترکمن صحرا است و به دلیل تولید آن با استفاده از شیرخام قابلیت انتقال بالای بیماری تب مالت به مصرف کنندگان آن را دارد. پیشنهاد می شود تا کارکنان مراکز بهداشتی درمانی درباره قابلیت انتقال بیماری تب مالت توسط کرمز آموزش های لازم را به افراد مصرف کننده علی الخصوص چوپانان ارائه دهند. همچنین پیشنهاد می شود گزینه "سابقه مصرف کُرِمِز " در فرم بیماریابی تب مالت در مناطق ترکمن نشین استان گلستان اضافه گردد تا از تحلیل نتایج آن اقدامات عملی و مداخلات بهتری در جهت پیشگیری و کنترل این بیماری بعمل آید.
واژگان کلیدی: تب مالت، عادات غذایی، دامدار، کُرِمِز ، ترکمن صحرا،
نوع مطالعه: گزارش مورد |
موضوع مقاله:
آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت
دریافت: 1402/11/29 | پذیرش: 1402/11/30 | انتشار: 1403/4/15
دریافت: 1402/11/29 | پذیرش: 1402/11/30 | انتشار: 1403/4/15
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
