دوره 20، شماره 4 - ( 10-1403 )
جلد 20 شماره 4 صفحات 436-427 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Research code: IR.gmu.Rec.14000.75
Ethics code: IR.gmu.Rec.14000.75
Clinical trials code: IRCT20220204053935N1
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Khosraviasl T, Moshki M, Mosafarkhani E, Dogonchi M. Promotion of Brucellosis Prevention Behaviors by Health Ambassadors: Application of Social Cognitive Theory. J Health Syst Res 2025; 20 (4) :427-436
URL: http://hsr.mui.ac.ir/article-1-1555-fa.html
URL: http://hsr.mui.ac.ir/article-1-1555-fa.html
خسروی‌اصل طاهره، مشکی مهدی، موسی‌فرخانی احسان، دوگونچی میترا. ارتقای رفتارهای پیشگیری‌کننده از بروسلوزیس توسط سفیران سلامت: کاربرد تئوری شناختی- اجتماعی. مجله تحقیقات نظام سلامت. 1403; 20 (4) :427-436
طاهره خسروی‌اصل1 
، مهدی مشکی2 ، احسان موسی‌فرخانی3 ، میترا دوگونچی 2
، مهدی مشکی2 ، احسان موسی‌فرخانی3 ، میترا دوگونچی 2
1- دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، دانشکده بهداشت، علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران
2- استاد، گروه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، دانشکده بهداشت و مرکز تحقیقات توسعه اجتماعی و ارتقای سلامت، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران
3- استادیار، گروه اپیومیولوژی، دانشکده بهداشت و مرکز تحقیقات توسعه اجتماعی و ارتقای سلامت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
2- استاد، گروه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، دانشکده بهداشت و مرکز تحقیقات توسعه اجتماعی و ارتقای سلامت، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران
3- استادیار، گروه اپیومیولوژی، دانشکده بهداشت و مرکز تحقیقات توسعه اجتماعی و ارتقای سلامت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
چکیده: (82 مشاهده)
مقدمه: بروسلوزیس یکی از شایع‌ترین بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به انسان است که با وجود برنامه‌های ریشه‌کنی، همچنان به عنوان یک بیماری آندمیک و مشکل بهداشتی در مناطق مختلف جهان به ویژه در کشورهای در حال توسعه باقی مانده است. از آن‌جایی که آموزش یکی از راهکارهای اساسی در کنترل و پیشگیری از این بیماری به شمار می‌رود، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر برنامه‌های آموزشی بر سفیران سلامت مبتنی بر تئوری شناختی- اجتماعی در جهت ارتقای رفتارهای پیشگیری‌کننده از بروسلوزیس در ساکنان مناطق روستایی مشهد در سال 1399 انجام شد.
روش‌ها: این مطالعه از نوع کارآزمایی در عرصه شاهددار تصادفی شده بود و 120 نفر از ساکنان مناطق روستایی شهرستان مشهد به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای وارد تحقیق شدند. در مرحله اول طبقات به تصادف انتخاب و در مرحله دوم نمونه‌ها به صورت تصادفی از طبقات جمع‌آوری گردید. انتخاب افراد از دو روستا بود که به دو گروه آزمون و شاهد تخصیص یافتند. برنامه آموزشی اجرا شده شامل آموزش سفیران سلامت توسط محقق و در مرحله بعد، آموزش روستاییان توسط سفیران سلامت بود. داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه محقق ساخته شامل اطلاعات جمعیت‌شناختی، سازه‌های مدل شناختی- اجتماعی و رفتار جمع‌آوری گردید و با استفاده از آزمون‌های 2c، Fisher's exact و Mann-Whitney مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: میانگین سنی گروه‌های آزمون و شاهد به ترتیب 97/9 ± 90/33 و 35/9 ± 90/36 سال بود. بین میانگین نمرات سازه‌های آگاهی، انتظار پیامد، ارزش پیامد، خودکارامدی، خودکارامدی در غلبه بر موانع، خودتنظیمی، سازگاری عاطفی و سنجش رفتار پس از مداخله نسبت به قبل تفاوت معنی‌داری مشاهده گردید (001/0 > P)، اما در میانگین نمرات سازه‌های درک موقعیت و محیط، پس از مداخله آموزشی تفاوتی وجود نداشت (050/0 < P).
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج، در صورتی که برنامه‌های آموزشی جهت آموزش سفیران سلامت و مردم روستا با بهره‌گیری از تئوری شناختی- اجتماعی که بر شاخص‌های فردی، شناختی، محیطی و رفتاری تأکید دارد، طراحی و اجرا گردد، باعث ارتقای رفتارهای پیشگیری‌کننده از بیماری بروسلوزیس می‌شود. بنابراین، اجرای برنامه‌های مداخلاتی منظم در سطح وسیع با استفاده از تئوری‌های آموزشی به عنوان یک روش اثربخش توصیه می‌گردد.
روش‌ها: این مطالعه از نوع کارآزمایی در عرصه شاهددار تصادفی شده بود و 120 نفر از ساکنان مناطق روستایی شهرستان مشهد به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای وارد تحقیق شدند. در مرحله اول طبقات به تصادف انتخاب و در مرحله دوم نمونه‌ها به صورت تصادفی از طبقات جمع‌آوری گردید. انتخاب افراد از دو روستا بود که به دو گروه آزمون و شاهد تخصیص یافتند. برنامه آموزشی اجرا شده شامل آموزش سفیران سلامت توسط محقق و در مرحله بعد، آموزش روستاییان توسط سفیران سلامت بود. داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه محقق ساخته شامل اطلاعات جمعیت‌شناختی، سازه‌های مدل شناختی- اجتماعی و رفتار جمع‌آوری گردید و با استفاده از آزمون‌های 2c، Fisher's exact و Mann-Whitney مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: میانگین سنی گروه‌های آزمون و شاهد به ترتیب 97/9 ± 90/33 و 35/9 ± 90/36 سال بود. بین میانگین نمرات سازه‌های آگاهی، انتظار پیامد، ارزش پیامد، خودکارامدی، خودکارامدی در غلبه بر موانع، خودتنظیمی، سازگاری عاطفی و سنجش رفتار پس از مداخله نسبت به قبل تفاوت معنی‌داری مشاهده گردید (001/0 > P)، اما در میانگین نمرات سازه‌های درک موقعیت و محیط، پس از مداخله آموزشی تفاوتی وجود نداشت (050/0 < P).
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج، در صورتی که برنامه‌های آموزشی جهت آموزش سفیران سلامت و مردم روستا با بهره‌گیری از تئوری شناختی- اجتماعی که بر شاخص‌های فردی، شناختی، محیطی و رفتاری تأکید دارد، طراحی و اجرا گردد، باعث ارتقای رفتارهای پیشگیری‌کننده از بیماری بروسلوزیس می‌شود. بنابراین، اجرای برنامه‌های مداخلاتی منظم در سطح وسیع با استفاده از تئوری‌های آموزشی به عنوان یک روش اثربخش توصیه می‌گردد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت
دریافت: 1402/2/30 | پذیرش: 1402/10/23 | انتشار: 1403/10/15
دریافت: 1402/2/30 | پذیرش: 1402/10/23 | انتشار: 1403/10/15
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
