دوره 20، شماره 4 - ( 10-1403 )
جلد 20 شماره 4 صفحات 381-373 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Research code: IR.UMSU.REC.1402.100
Ethics code: IR.UMSU.REC.1402.100
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Hasanzadeh S, Mohammadi A, Babaei M. Investigating the Effect of Socio-Economic and Behavioral Factors on the Deaths Caused by Road Accidents of Drivers. J Health Syst Res 2025; 20 (4) :373-381
URL: http://hsr.mui.ac.ir/article-1-1690-fa.html
URL: http://hsr.mui.ac.ir/article-1-1690-fa.html
حسن‌زاده شیلا، محمدی امیر، بابائی مجید. بررسی تأثیر عوامل اقتصادی- اجتماعی و رفتاری بر مرگ و میر ناشی از تصادفات جاده‌ای رانندگان. مجله تحقیقات نظام سلامت. 1403; 20 (4) :373-381
شیلا حسن‌زاده1 
، امیر محمدی2 ، مجید بابائی 3
، امیر محمدی2 ، مجید بابائی 3
1- کارشناس ارشد، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، پژوهشکده تحقیقات بالینی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران
2- استادیار، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، پژوهشکده تحقیقات بالینی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران
3- استادیار، گروه علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
2- استادیار، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، پژوهشکده تحقیقات بالینی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران
3- استادیار، گروه علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
چکیده: (62 مشاهده)
مقدمه: امروزه حوادث ترافیکی منجر به مرگ، یکی از چالش‌های مهم کشورهای در حال توسعه شناخته شده است و تبعات سنگین اقتصادی و اجتماعی به دنبال دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر عوامل اقتصادی- اجتماعی و رفتاری بر مرگ و میر ناشی از تصادفات جاده‌ای رانندگان در استان آذربایجان غربی انجام شد.
روش‌ها: این مطالعه از نوع مقطعی- تحلیلی بود که از سال 1397 تا 1401 انجام گردید. جامعه تحقیق شامل 428 راننده بستری ناشی از تصادف بود. به منظور ارزیابی روابط هم‌زمان بین متغیرها و با توجه به متغیر پاسخ دو حالتی، از مدل معادلات ساختاری تعمیم یافته (Generalized structural equation modeling یا GSEM) استفاده شد. داده‌ها در نرم‌افزارهای Stata و Mplus مورد تجزیه و تحلیل گرفت.
یافته‌ها: رابطه خطی معنی‌دار و مثبتی بین مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگی با جنسیت [(770/1 = Odds ratio (OR)، 030/0 = P]، تحصیلات (053/2 = OR، 002/0 = P)، مصرف الکل (193/2 = OR، 001/0 = P)، مصرف مواد مخدر (170/3 = OR، 001/0 > P)، تلفن همراه (695/6 = OR، 001/0 > P)، کمربند ایمنی (664/3 = OR، 001/0 > P)، کیسه هوا (314/4 = OR، 038/0 = P)، شغل (809/5 = OR، 012/0 = P)، درامد (212/8 = OR، 013/0 = P) و ارزش خودرو (634/9 = OR، 001/0 = P) وجود داشت. وضعیت تأهل نیز (43/0 = OR، 014/0 = P) رابطه خطی معنی‌دار، اما منفی نشان داد. همچنین، بین مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگی و سن ارتباط معنی‌داری مشاهده نشد.
نتیجه‌گیری: بین عوامل اقتصادی- اجتماعی و رفتاری رانندگان با مرگ و میر ناشی از تصادفات، ارتباط معنی‌داری وجود دارد و ارزش پایین خودرو، درامد کم راننده و صحبت کردن با تلفن همراه هنگام رانندگی به ترتیب بیشترین تأثیر را نشان دادند. پیشنهاد می‌گردد سیاست‌گذاران حوزه سلامت و اقتصاد با شناخت این عوامل خطر، جهت کاهش تصادفات و مرگ و میر ناشی از آن، به انجام مداخلات مناسب اقدام نمایند.
روش‌ها: این مطالعه از نوع مقطعی- تحلیلی بود که از سال 1397 تا 1401 انجام گردید. جامعه تحقیق شامل 428 راننده بستری ناشی از تصادف بود. به منظور ارزیابی روابط هم‌زمان بین متغیرها و با توجه به متغیر پاسخ دو حالتی، از مدل معادلات ساختاری تعمیم یافته (Generalized structural equation modeling یا GSEM) استفاده شد. داده‌ها در نرم‌افزارهای Stata و Mplus مورد تجزیه و تحلیل گرفت.
یافته‌ها: رابطه خطی معنی‌دار و مثبتی بین مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگی با جنسیت [(770/1 = Odds ratio (OR)، 030/0 = P]، تحصیلات (053/2 = OR، 002/0 = P)، مصرف الکل (193/2 = OR، 001/0 = P)، مصرف مواد مخدر (170/3 = OR، 001/0 > P)، تلفن همراه (695/6 = OR، 001/0 > P)، کمربند ایمنی (664/3 = OR، 001/0 > P)، کیسه هوا (314/4 = OR، 038/0 = P)، شغل (809/5 = OR، 012/0 = P)، درامد (212/8 = OR، 013/0 = P) و ارزش خودرو (634/9 = OR، 001/0 = P) وجود داشت. وضعیت تأهل نیز (43/0 = OR، 014/0 = P) رابطه خطی معنی‌دار، اما منفی نشان داد. همچنین، بین مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگی و سن ارتباط معنی‌داری مشاهده نشد.
نتیجه‌گیری: بین عوامل اقتصادی- اجتماعی و رفتاری رانندگان با مرگ و میر ناشی از تصادفات، ارتباط معنی‌داری وجود دارد و ارزش پایین خودرو، درامد کم راننده و صحبت کردن با تلفن همراه هنگام رانندگی به ترتیب بیشترین تأثیر را نشان دادند. پیشنهاد می‌گردد سیاست‌گذاران حوزه سلامت و اقتصاد با شناخت این عوامل خطر، جهت کاهش تصادفات و مرگ و میر ناشی از آن، به انجام مداخلات مناسب اقدام نمایند.
واژه‌های کلیدی: عوامل اقتصادی- اجتماعی، عوامل رفتاری، سوانح ترافیکی، مرگ و میر، رانندگان، مدل‌سازی معادلات ساختاری
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت
دریافت: 1402/8/30 | پذیرش: 1402/12/15 | انتشار: 1403/10/15
دریافت: 1402/8/30 | پذیرش: 1402/12/15 | انتشار: 1403/10/15
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
