دوره 21، شماره 2 - ( 4-1404 )
جلد 21 شماره 2 صفحات 143-131 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Research code:
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ghahramany M, Peyman N, Afzalaghaee M. A Systematic Review of Childbearing Interventions in Iran: An Analysis Based on the Application of Health Education and Health Promotion Models and Theories. J Health Syst Res 2025; 21 (2) :131-143
URL: http://hsr.mui.ac.ir/article-1-1703-fa.html
URL: http://hsr.mui.ac.ir/article-1-1703-fa.html
قهرمانی مریم، پیمان نوشین، افضل آقایی منور. مرور سیستماتیک مداخلات فرزندآوری در ایران: مطالعه مبتنی بر کاربرد الگوها و نظریه‌های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت. مجله تحقیقات نظام سلامت. 1404; 21 (2) :131-143
1- دانشجوی دکتری تخصصی، گروه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، دانشکده بهداشت و مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد و مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران
2- استاد، گروه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، دانشکده بهداشت و مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
3- دانشیار، گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت و مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
2- استاد، گروه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، دانشکده بهداشت و مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
3- دانشیار، گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت و مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
چکیده: (98 مشاهده)
مقدمه: نیاز به برنامه‌های آموزشی برای فرزندآوری یک مفهوم جهانی است که به طور گسترده تبلیغ می‌شود. به خصوص در دهه‌های اخیر که کاهش سریع نرخ باروری کل در ایران چالش‌های جمعیتی جدی را ایجاد کرده است، این برنامه‌ها می‌تواند به زوجین کمک کند تا فرایند تصمیم‌گیری برای فرزندآوری را تسهیل و برنامه‌های بارداری را طراحی و اجرا کنند. سؤال اصلی پژوهش حاضر این بود که آیا مطالعات داخلی در موضوع کاربرد الگوها و نظریه‌های آموزش بهداشت در تحقیقات مداخله‌ای فرزندآوری از بلوغ کافی برخوردار است؟
روش‌ها: در این مطالعه، تمامی مقالات پژوهشی ایرانی (فارسی و انگلیسی) در بانک‌های داده‌ای داخلی [Magiran، Scientific Information Database (SID)] و خارجی (Web of Science، ScienceDirect، Scopus، PubMed) و موتور جستجوگر Google Scholar طی بازه زمانی ابتدا تا پایان سال 2023 مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها: از بین 3693 مقاله مورد بررسی، 8 مقاله مرتبط با هدف تحقیق یافت شد. پرکاربردترین تئوری با فراوانی 7، تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده (TPB یا Theory of planned behavior) بود که در 6 مقاله، مداخله آموزشی مبتنی بر این تئوری بر قصد باروری زنان اثرگذار بود. مقاله دیگر از مدل فرانظری استفاده کرده بود که این مدل تأثیر معنی‌داری بر تصمیم‌گیری باروری زنان داشت. به جزء یک مطالعه، جامعه هدف در سایر پژوهش‌ها فقط زنان بودند.
نتیجه‌گیری: به کارگیری الگوها و نظریه‌های آموزش بهداشت می‌تواند با قصد باروری و تصمیم‌گیری آگاهانه افراد برای فرزندآوری در ارتباط باشد و باعث اثربخشی بیشتر آموزش‌ها شود. با این وجود، تنوع و کاربرد آن‌ها در مطالعات مداخله‌ای فرزندآوری بسیار محدود بود. از نقش کلیدی مردان در طراحی مداخلات آموزشی فرزندآوری غفلت شده است که باید مورد توجه پژوهشگران حوزه سلامت قرار گیرد.
روش‌ها: در این مطالعه، تمامی مقالات پژوهشی ایرانی (فارسی و انگلیسی) در بانک‌های داده‌ای داخلی [Magiran، Scientific Information Database (SID)] و خارجی (Web of Science، ScienceDirect، Scopus، PubMed) و موتور جستجوگر Google Scholar طی بازه زمانی ابتدا تا پایان سال 2023 مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها: از بین 3693 مقاله مورد بررسی، 8 مقاله مرتبط با هدف تحقیق یافت شد. پرکاربردترین تئوری با فراوانی 7، تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده (TPB یا Theory of planned behavior) بود که در 6 مقاله، مداخله آموزشی مبتنی بر این تئوری بر قصد باروری زنان اثرگذار بود. مقاله دیگر از مدل فرانظری استفاده کرده بود که این مدل تأثیر معنی‌داری بر تصمیم‌گیری باروری زنان داشت. به جزء یک مطالعه، جامعه هدف در سایر پژوهش‌ها فقط زنان بودند.
نتیجه‌گیری: به کارگیری الگوها و نظریه‌های آموزش بهداشت می‌تواند با قصد باروری و تصمیم‌گیری آگاهانه افراد برای فرزندآوری در ارتباط باشد و باعث اثربخشی بیشتر آموزش‌ها شود. با این وجود، تنوع و کاربرد آن‌ها در مطالعات مداخله‌ای فرزندآوری بسیار محدود بود. از نقش کلیدی مردان در طراحی مداخلات آموزشی فرزندآوری غفلت شده است که باید مورد توجه پژوهشگران حوزه سلامت قرار گیرد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت
دریافت: 1402/9/13 | پذیرش: 1403/5/14 | انتشار: 1404/4/15
دریافت: 1402/9/13 | پذیرش: 1403/5/14 | انتشار: 1404/4/15
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
