دوره ۲۱، شماره ۲ - ( ۴-۱۴۰۴ )
جلد ۲۱ شماره ۲ صفحات ۱۵۴-۱۴۴ |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Taghipour H, Sharifi H. Methods for Managing and Reducing Single-Use Plastics: A Focus on Iranian Environmental Laws and Regulations. J Health Syst Res 2025; 21 (2) :144-154
URL: http://hsr.mui.ac.ir/article-1-1792-fa.html
URL: http://hsr.mui.ac.ir/article-1-1792-fa.html
تقی‌پور حسن، شریفی حمزه. روش‌های مدیریت و کاهش پلاستیک‌های یک‌بار مصرف با توجه به قوانین و مقررات زیست محیطی ایران. مجله تحقیقات نظام سلامت. ۱۴۰۴; ۲۱ (۲) :۱۴۴-۱۵۴
۱- استاد، مرکز تحقیقات سلامت و محیط زیست و گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
۲- دانشجوی دکتری تخصصی، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
۲- دانشجوی دکتری تخصصی، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
چکیده: (۱۰۲ مشاهده)
مقدمه: پلاستیک‌های یک‌بار مصرف از جمله محصولاتی هستند که در سال‌های اخیر به دلیل تغییر سبک زندگی، سهولت استفاده و مزایای دیگر، به شدت مورد استفاده قرار گرفته و پسماند حاصل از آن‌ها به یکی از معضلات مهم بهداشتی و زیست محیطی جهانی تبدیل شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی روش‌های مدیریت و کاهش پلاستیک‌های یک‌بار مصرف با تأکید بر شرایط اقتصادی و قوانین و مقررات زیست محیطی ایران انجام شد.
روش‌ها: این مطالعه از نوع مروری بود و در زمستان سال 1402 با جستجو در پایگاه‌های داده‌ای مختلف و استفاده از کلید واژه‌های فارسی «مدیریت پسماند جامد، تولید پسماند جامد، پلاستیک یک‌بار مصرف، توسعه پایدار، اقتصاد چرخه‌ای» و انگلیسی « Solid Waste Management، Solid Waste Production، Single-use Plastic، Sustainable Development، Circular Economy» انجام گردید.
یافته‌ها: سالانه حدود 28/19 میلیون تن پسماند عادی در کشور تولید می‌شود که حدود 18/2 میلیون تن آن را زایدات پلاستیکی تشکیل می‌دهد. با وجود این که 90 درصد پسماندهای تولیدی کشور توسط شهرداری‌ها جمع‌آوری می‌شود، فقط 8-5 درصد آن‌ها بازیافت می‌گردد و بقیه پسماندها به مراکز دفن انتقال می‌یابد و یا به صورت غیر اصولی دفع می‌شود. ایران جزء 10 کشور نخست پرمصرف ظروف پلاستیکی یک‌بار مصرف در جهان به شمار می‌رود. دفع غیر اصولی پلاستیک‌ها می‌تواند باعث آسیب به محیط زیست و سلامت انسان‌ها و حیوانات شود و لازم است برای مدیریت آن‌ها اقدامات لازم صورت گیرد.
نتیجه‌گیری: برای مدیریت پلاستیک‌های یک‌بار مصرف باید به سلسله مراتب «مدیریت جامع پسماند» توجه نمود. بدین منظور باید به کاهش از مبدأ از طریق اعمال سیاست‌های صحیح در خصوص جمعیت جوامع، ایجاد محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های قانونی برای استفاده از ظروف و پلاستیک‌های یک‌بار مصرف (موضوع ماده 4 قانون مدیریت پسماندها و آیین‌نامه کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی)، فراهم نمودن فرصت‌های تشویقی برای تولیدکنندگان وسایل چند بار مصرف و فرهنگ‌سازی در زمینه تفکیک از مبدأ و بازیافت و بازچرخش مواد و انرژی و در نهایت، دفع اصولی پسماندهای اجتناب‌ناپذیر توجه شود
روش‌ها: این مطالعه از نوع مروری بود و در زمستان سال 1402 با جستجو در پایگاه‌های داده‌ای مختلف و استفاده از کلید واژه‌های فارسی «مدیریت پسماند جامد، تولید پسماند جامد، پلاستیک یک‌بار مصرف، توسعه پایدار، اقتصاد چرخه‌ای» و انگلیسی « Solid Waste Management، Solid Waste Production، Single-use Plastic، Sustainable Development، Circular Economy» انجام گردید.
یافته‌ها: سالانه حدود 28/19 میلیون تن پسماند عادی در کشور تولید می‌شود که حدود 18/2 میلیون تن آن را زایدات پلاستیکی تشکیل می‌دهد. با وجود این که 90 درصد پسماندهای تولیدی کشور توسط شهرداری‌ها جمع‌آوری می‌شود، فقط 8-5 درصد آن‌ها بازیافت می‌گردد و بقیه پسماندها به مراکز دفن انتقال می‌یابد و یا به صورت غیر اصولی دفع می‌شود. ایران جزء 10 کشور نخست پرمصرف ظروف پلاستیکی یک‌بار مصرف در جهان به شمار می‌رود. دفع غیر اصولی پلاستیک‌ها می‌تواند باعث آسیب به محیط زیست و سلامت انسان‌ها و حیوانات شود و لازم است برای مدیریت آن‌ها اقدامات لازم صورت گیرد.
نتیجه‌گیری: برای مدیریت پلاستیک‌های یک‌بار مصرف باید به سلسله مراتب «مدیریت جامع پسماند» توجه نمود. بدین منظور باید به کاهش از مبدأ از طریق اعمال سیاست‌های صحیح در خصوص جمعیت جوامع، ایجاد محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های قانونی برای استفاده از ظروف و پلاستیک‌های یک‌بار مصرف (موضوع ماده 4 قانون مدیریت پسماندها و آیین‌نامه کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی)، فراهم نمودن فرصت‌های تشویقی برای تولیدکنندگان وسایل چند بار مصرف و فرهنگ‌سازی در زمینه تفکیک از مبدأ و بازیافت و بازچرخش مواد و انرژی و در نهایت، دفع اصولی پسماندهای اجتناب‌ناپذیر توجه شود
نوع مطالعه: كاربردي |
موضوع مقاله:
مهندسی بهداشت محیط
دریافت: 1403/2/5 | پذیرش: 1403/9/20 | انتشار: 1404/4/15
دریافت: 1403/2/5 | پذیرش: 1403/9/20 | انتشار: 1404/4/15
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
